Συγγραφέας: Γκ. Χαρδούβελης
Έκδοση: Οικονομία & Αγορές, Eurobank Research, Τόμος VI | Τεύχος 2 | Φεβρουάριος 2011
Εισαγωγή:
Η ελληνική κρίση ξεκίνησε στο τέλος του 2009 και σύντομα μεταδόθηκε σε ολόκληρη την Ευρωζώνη. Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας αφύπνισε τις αγορές που πάνω από μια δεκαετία παρέμεναν αδιάφορες στις διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις χώρες της Ευρωζώνης και στα προβλήματα ανταγωνιστικότητας και δημοσιονομικής εκτροπής πολλών χωρών. Οι αγορές αρνήθηκαν να συνεχίσουν να δανείζουν την Ελλάδα, θεωρώντας ότι η εκτίναξη του λόγου του δημοσιονομικού χρέους προς το ΑΕΠ ήταν τόσο μεγάλη και συνεχόμενη που ενείχε τον κίνδυνο αποσταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας και αδυναμίας στο μέλλον να εκπληρώνει πλήρως τις υποχρεώσεις της προς του ομολογιούχους. Οι αγορές άρχισαν μάλιστα να αναλύουν εξονυχιστικά και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης για τυχούσες ατέλειες. Η δραματική εμπειρία από την προηγούμενη διεθνή χρηματοοικονομική και οικονομική κρίση του 2007-2009 τις είχε καταστήσει ιδιαίτερα ευαίσθητες σε κουκουλωμένα προβλήματα του παρελθόντος. Η αντίδραση των αγορών αφύπνισε και την ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία, η οποία έσπευσε να σταματήσει το πανικό που δημιουργήθηκε. Οι Ευρωπαίοι σε συνεργασία με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έσωσαν την Ελλάδα από τη χρεοκοπία τον Μάιο του 2010, μεταθέτοντας το ελληνικό πρόβλημα τρία χρόνια μπροστά με ένα δάνειο ύψους €110 δις. Δημιούργησαν και έναν μηχανισμό στήριξης με διάρκεια ζωής τρία χρόνια και με εγγυήσεις ονομαστικής αξίας €750 δις για χώρες που πιθανόν να αντιμετώπιζαν προβλήματα παρόμοια με αυτά της Ελλάδας. Δεν κατάφεραν, όμως, να καθησυχάσουν τις αγορές επειδή οι αγορές δεν πείστηκαν για τη διαχρονική συνοχή της Ευρωζώνης με τους υπάρχοντες κανόνες λειτουργίας της. Η Ευρωζώνη μπήκε στο επίκεντρο των αναλύσεών
τους. Οι αναλυτές έβλεπαν καθαρά ότι η Ευρωζώνη δεν στηρίζεται σε γερά θεμέλια και ότι υπήρχε έλλειμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας καθώς και έλλειμμα ομοιομορφίας στη δομή
των οικονομιών που την απαρτίζουν. Στη διάρκεια του 2010 έγινε σαφές ότι η Ευρωζώνη έχει ανάγκη μιας νέας αρχιτεκτονικής. Στήθηκε πριν 12 περίπου χρόνια με βάση τα γνωστά ονομαστικά κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχτ, τα οποία αποτελούν μέρος μόνον της αναγκαίας συνθήκης για να παραμείνει το οικοδόμημα του κοινού νομίσματος διαχρονικά σταθερό. Το τμήμα της αρχιτεκτονικής που λείπει βρίσκεται σήμερα στο στάδιο διαπραγμάτευσης. Η διαπραγματεύσιμη πιθανόν να κρατήσει καιρό και να μην ικανοποιήσει τις ελαφρώς φουσκωμένες θετικές προσδοκίες για μια επίλυση στα τέλη Μαρτίου του 2011. Μπορεί, όμως, η διαπραγμάτευση τελικά να καταλήξει σε κάτι σεβαστό και εφαρμόσιμο που θα διατηρήσει τη συνοχή της Ευρωζώνης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Στο άρθρο επιχειρείται μια ανάλυση των γεγονότων και των παραγόντων που θα κάνουν την Ευρωζώνη μια βέλτιστη περιοχή κοινού νομίσματος. Στο άρθρο επίσης αναλύεται το ελληνικό πρόβλημα μέσα στη σημερινή δύσκολη ευρωπαϊκή συγκυρία.
Κατεβάστε το αρχείο Η ελληνική και ευρωπαϊκή κρίση και η νέα αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης σε pdf