Συγγραφείς: Γκίκας Χαρδούβελης, Κ. Βορλόου
Έκδοση: Οικονομία & Αγορές, Eurobank Research, Τόμος ΙΙΙ, Τεύχος 7, Ιούλιος 2008
Εισαγωγή:
Το παρόν ειδικό τεύχος της μηνιαίας έκδοσης ερευνητικών δοκιμίων «Eurobank Research: Οικονομία & Αγορές», είναι αφιερωμένο στην ομιλία του διεθνούς βεληνεκούς ακαδημαϊκού από το Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνιας, κ. Andrew K. Rose (B.T. Rocca Professor, Economic Analysis and Policy, Haas School of Business) που ήταν προσκεκλημένος της
Τράπεζας. Το θέμα της ομιλίας, «Η νέα παγκόσμια οικονομία: Προοπτικές & προκλήσεις», είναι ιδιαίτερα επίκαιρο, αφού αναφέρεται στους κλυδωνισμούς των παγκόσμιων αγορών χρήματος και κεφαλαίου, την πιστωτική κρίση, τον καλπάζοντα πληθωρισμό στις τιμές του πετρελαίου και πολλών καταναλωτικών αγαθών, καθώς και την οικονομική επιβράδυνση στις ΗΠΑ. Ο Καθηγητής Rose τόνισε ότι οι προκλήσεις στην παγκόσμια οικονομία δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητες. Έπειτα από πολλά χρόνια αλματώδους ανάπτυξης, ιδιαίτερα στις χώρες της Ανατολικής Ασίας, οι προηγούμενες παγκόσμιες ανισορροπίες έχουν ξεκινήσει να ανατρέπουν τους ρυθμούς μεγέθυνσης και ευημερίας. Μία από τις βασικές πηγές κινδύνου είναι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών των ΗΠΑ. Το έλλειμμα οφείλεται σε δύο βασικούς λόγους: Πρώτον, οι καταναλωτές στις ΗΠΑ διατηρούν υψηλά επίπεδα ευημερίας και ρυθμών κατανάλωσης, δαπανώντας περισσότερα από όσο τους επιτρέπει το εισόδημά τους. ∆εύτερον, οι οικονομίες των αναπτυσσόμενων χωρών, ουσιαστικά «εξάγουν» τα κεφάλαιά και τις αποταμιεύσεις τους στις ΗΠΑ, ενώ διατηρούν χαμηλές ισοτιμίες για την προστασία της ανταγωνιστικότητας των εξαγωγών τους. Με τη διαδικασία αυτή χρηματοδοτείται μέσω δανεσιμού η κατανάλωση στις ΗΠΑ, ενώ επιτρέπεται η επανεισαγωγή μέρους των κεφαλαίων αυτών από τις ΗΠΑ και τις αναπτυγμένες χώρες, με τη μορφή άμεσων ξένων επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες χώρες. Με άλλα λόγια, οι αναπτυγμένες χώρες οργανώνουν την παραγωγή και τον παράγοντα εργασία στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, με κεφάλαια που προέρχονται (κατά ένα μεγάλο ποσοστό) από τις τελευταίες. Αυτό συμβαίνει, κυρίως, λόγω του ότι ο εγχώριος χρηματοπιστωτικός τομέας στις αναπτυσσόμενες οικονομίες δεν έχει εξελιχθεί τόσο όσο στις ώριμες οικονομίες, ώστε να είναι σε θέση να οδηγήσει σε αποδοτική οργάνωση της εγχώριας παραγωγής και σε
κατανομή της απασχόλησης. Σύμφωνα με τον Καθηγητή Rose, το σημερινό παγκόσμιο υπόδειγμα ανάπτυξης δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο. Παρατηρήθηκε μεταπολεμικά και στην Ευρώπη. Ωστόσο σήμερα, λόγω της παγκοσμιοποίησης και των μεγάλων ανισορροπιών, καθώς και της συνεχιζόμενης πιστωτικής κρίσης, πολλοί ανησυχούν και αναρωτιούνται αν είναι βιώσιμο. Ο κ. Rose ανέφερε ότι η διεθνής οικονομική συγκυρία φανερώνει την ύπαρξη έντονων οικονομικών κύκλων και ισχυρών διακυμάνσεων, συνοδευμένων από παράγοντες κινδύνου, όπως είναι η πιστωτική κρίση, οι υψηλές τιμές του πετρελαίου, η αύξηση του πληθωρισμού και οι πιέσεις στην αγορά ακινήτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι αρνητικοί αυτοί παράγοντες εντείνουν τις ανησυχίες για τη βιωσιμότητα της ανάπτυξης του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Όμως, παρά τις αντιξοότητες, σύμφωνα με τον κ. Rose, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες θα συνεχίσουν τη μεγέθυνση τους. Σ’ αυτό συνδράμουν σημαντικά το διεθνές εμπόριο, που έχει εξελιχθεί σε μοχλό ανάπτυξης, καθώς και η συνεχιζόμενη εισροή επενδύσεων προς τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Παράλληλα, πολλές χώρες στην Ασία και την Αφρική, περιμένουν τη σειρά τους στο «κυνήγι» αυτό της ευημερίας, γεγονός που εξασφαλίζει μελλοντικές επενδυτικές ευκαιρίες αλλά και συνεχιζόμενους υψηλούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης και εμπορίου για τις επόμενες δεκαετίες.
Κατεβάστε την έκδοση Η Νέα Παγκόσμια Οικονομία: Προοπτικές & Προκλήσεις σε pdf
