Οικονομική Πολιτική και Νέα Οικονομία στην Ελλάδα του 21ου Αιώνα
Γκίκας Α. Χαρδούβελης
Επιλογή
Δεκέβριος 2000
Πρόλογος: ΟΝΕ και Οικονομική Πολιτική
Η χώρα μας έχει κάνει σημαντικά βήματα εκσυγχρονισμού της οικονομίας της τα τελευταία χρόνια, με αποκορύφωμα την είσοδό της στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση από την 1/1/2001. Κατάφερε μέσα σε μια επταετία να μειώσει δραστικά τον πληθωρισμό από 16,3%το 1993 σε 2,6% το 1999. Κατάφερε, επίσης, να θέσει υπό έλεγχο τα δημοσιονομικά μεγέθη, μειώνοντας το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης (ορισμός Μάαστριχτ) κατά 10 περίπου εκατοστιαίες μονάδες ως ποσοστό του ΑΕΠ. Την ίδια περίοδο, η ΕΕ-15 μείωσε το αντίστοιχο δημοσιονομικό της έλλειμμα κατά περίπου 5 εκατοστιαίες μονάδες. Πραγματοποίησε, δηλαδή, η Ελλάδα διπλάσια σχεδόν δημοσιονομική προσαρμογή σε σχέση με την Ε.Ε. Και όλα αυτά επιτεύχθηκαν χωρίς η οικονομία να επηρεαστεί αρνητικά, όπως συνέβη, για παράδειγμα, στη Σουηδία, τη Γαλλία ή την Ισπανία, κατά την προσπάθειά τους να τιθασεύσουν τα δικά τους δημοσιονομικά ελλείμματα.
Με την είσοδο της Ελλάδας στην ΟΝΕ, εξασφαλίζεται η μακροχρόνια μακροοικονομική σταθερότητα, δηλαδή ο χαμηλός πληθωρισμός και η δημοσιονομική πειθαρχία. Συγχρόνως, όμως η χώρα χάνει τα εργαλεία της αυτόνομης νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής. Έτσι, το κέντρο βάρους της οικονομικής πολιτικής μετατίθεται από τη μακροοικονομική στη μικροοικονομική πολιτική. Η απώλεια των εργαλείων της νομισματικής και συναλλαγματικής πολιτικής απαιτεί σήμερα, περισσότερο από άλλοτε, μια πιο ευέλικτη οικονομία. Μια οικονομία στην οποία οι φορείς, εργοδότες, εργαζόμενοι, δημόσιοι λειτουργοί προσαρμόζονται πιο γρήγορα στις αλλαγές του περιβάλλοντος, έχουν μεγαλύτερη κινητικότητα και ευελιξία.
Αν, για παράδειγμα, οι τιμές πρώτων υλών της ελληνικής βιομηχανίας αυξηθούν, τότε οι εξαγωγικές εταιρείες θα πρέπει να βρουν τρόπους συμπίεσης του υπόλοιπου κόστους παραγωγής ώστε να μπορέσουν να πωλήσουν τα προϊόντα τους διεθνώς σε ανταγωνιστικές τιμές. Δεν υπάρχει πλέον το εργαλείο της υποτίμησης της δραχμής για να τις βοηθήσει βραχυπρόθεσμα.
Επίσης, αν η ελληνική οικονομία περιέλθει σε ύφεση λόγω μειωμένης τουριστικής δραστηριότητας, ενώ η υπόλοιπη Ευρώπη δεν έχει ύφεση, δεν θα μπορέσει η κεντρική της τράπεζα να ακολουθήσει τη δική της νομισματική πολιτική που θα έπρεπε να ήταν επεκτατική. Θα πρέπει η δημοσιονομική πολιτική να λειτουργήσει γρήγορα και αποτελεσματικά χωρίς, όμως, να επιβαρύνει το μακροπρόθεσμο έλλειμμα. Κυρίως, όμως, θα πρέπει εργαζόμενοι και εργοδότες να «μεταφερθούν» γρήγορα σε άλλους κλάδους παραγωγής, στα προϊόντα ή τις υπηρεσίες των οποίων υπάρχει διεθνής ζήτηση.
