Cyprus Quarterly Economic Outlook
Authors: G. Hardouvelis, I. Gkionis
Publication: December 2017, Year 2, Issue 5
Περίληψη:
Στο τεύχος του QUARTERLY ECONOMIC MONITOR της EUROBANK CYPRUS, Year 2, Issue 5, December 2017, περιγράφονται, μεταξύ άλλων, η θετική πορεία της οικονομίας στους πρώτους έντεκα μήνες του 2017, η συνεχιζόμενη αναβάθμιση των προοπτικών της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους αξιολογικούς οίκους, η ικανοποιητική πορεία του κρατικού προϋπολογισμού και μάλιστα σε μια προ-εκλογική περίοδο, η πτώση των επιτοκίων δανεισμού του Δημοσίου και η πτώση του δημόσιου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια σε επίπεδα κάτω του 100%, αλλά και η βραδεία πορεία μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών που αποτρέπει τη γρήγορη χορήγηση νέων δανείων.
Η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να εκπλήσσει θετικά το 2017, με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν να αυξάνεται με ρυθμό 3,9% στους πρώτους εννέα μήνες. Ο ρυθμός αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος από τις προηγούμενες προβλέψεις των αναλυτών και των επίσημων οργανισμών και από τους υψηλότερους στην Ευρωζώνη. Μάλιστα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, μετά την επίσημη επίσκεψή του στη Μεγαλόνησο τον Οκτώβριο, αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψή του για τον ρυθμό ανάπτυξης που μόλις προηγουμένως είχε δημοσιεύσει στο World Economic Outlook του ίδιου μήνα. Συνεχίζουμε λοιπόν να εκτιμούμε και με μεγαλύτερη πλέον βεβαιότητα ότι με βάση τις προηγούμενες, τις τρέχουσες και τις αναμενόμενες μελλοντικές επιδόσεις της οικονομίας, στο τέλος του 2018 η Κύπρος θα έχει ξαναπιάσει το προηγούμενο υψηλό επίπεδο οικονομικής δαστηριότητας που είχε το 2008, πριν από τη διεθνή κρίση και τα δραματικά γεγονότα της τριετίας 2011-2013.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Κυπριακής Στατιστικής Υπηρεσίας, τη μεγαλύτερη θετική συμβολή στην άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας του τρίτου τριμήνου του 2017 συνέχισε να έχει η κατανάλωση, η οποία αποτελεί και τη μεγαλύτερη συνιστώσα του ΑΕΠ. Η κατανάλωση αυξήθηκε κατά 2,8% σε ετήσια βάση ως αποτέλεσμα της αύξησης των διαθέσιμων εισοδημάτων των νοικοκυριών, της συνεχιζόμενης αύξησης της απασχόλησης και μείωσης της ανεργίας , του βελτιούμενου οικονομικού κλίματος, της σταθεροποίησης των τιμών των ακινήτων και, ιδιαίτερα, της σημαντικής ώθησης που φέρνει ο τομέας του τουρισμού λόγω της σημαντικής αύξηση ρεκόρ των αφίξεων ξένων τουριστών. Η κατανάλωση συνεισέφερε τις 2,9 ποσοστιαίες μονάδες από το συνολικό 3,9% της αύξησης του ΑΕΠ. Από τις υπόλοιπες συνιστώσες του ΑΕΠ, θετική συνεισφορά είχαν τόσο οι καθαρές εξαγωγές όσο και οι επενδύσεις.
Στους πρώτους δέκα μήνες του 2017 η Γενική Κυβέρνηση παρουσιάζει πλεόνασμα €498,0 εκατ. ή 2,7% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό της. Το πλεόνασμα προέρχεται τόσο από τη σημαντική αύξηση των φορολογικών εσόδων (9%) – χωρίς την ταυτόχρονη αύξηση των φορολογικών συντελεστών- όσο και από τη συγκράτηση των δαπανών στον ρυθμό του 1,6%, που είναι σημαντικά μικρότερος της ονομαστικής αύξησης του ΑΕΠ. Η συγκράτηση μάλιστα των δαπανών επιτυγχάνεται σε μια ευαίσθητη περίοδο πριν τις προεδρικές εκλογές του επόμενου έτους. Παρά την προβλεπόμενη – σύμφωνα με τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό – αύξηση των δαπανών τους τελευταίους δύο μήνες του έτους κατά 2% του ΑΕΠ, το πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί πάνω από τον στόχο του 0,9% για το τρέχον έτος.
Αφαιρώντας τη δαπάνη των τόκων από τις συνολικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, το πρωτογενές πλεόνασμα στους πρώτους δέκα μήνες διαμορφώθηκε στα €903εκατ. ή 4,8% του ετήσιου ΑΕΠ, που είναι ένα υψηλό ποσοστό και εφόσον διατηρείται είναι ικανό να μειώνει διαρκώς το ποσοστό δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ. Το τελευταίο μάλιστα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 98,4% του ΑΕΠ στο τέλος του 2017, κάτω από το όριο του 100% για πρώτη φορά μετά το 2012 και ένα χρόνο νωρίτερα από την πρόβλεψη στο αναθεωρημένο πρόγραμμα σταθερότητας του περασμένου Απριλίου. Αυτό συμβαίνει διότι έγινε μια πρόωρη αποπληρωμή χρέους από την κυβέρνηση προς την Κεντρική Τράπεζα στις αρχές Νοεμβρίου, ύψους €614,9εκατ. συν €6,3 εκατ. δεδουλευμένους τόκους, που αντιστοιχεί σε μείωση του Δημόσιου Χρέους κατά 3,2 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ. Συγχρόνως, και οι απαιτούμενες αποδόσεις των 5-ετών ομολόγων που λήγουν το 2022 έχουν αποκλιμακωθεί αισθητά τους τελευταίους 12 με 18 μήνες, και βρίσκονται λίγο πριν τα Χριστούγεννα στο ύψος του 0,85%.
Η τραπεζική κρίση του 2013 ήταν ως γνωστόν μεγάλη. Ήταν αυτή που έφερε την ύφεση και την κρίση στην υπόλοιπη οικονομία. Ο χρηματο-οικονομικός χώρος έχει και αυτός σταθεροποιηθεί και ανακάμπτει, αλλά παραμένει δέσμιος των ανισορροπιών του παρελθόντος. Συγκεκριμένα, ο όγκος των μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ) μειώνεται αλλά παραμένει υψηλός, στο 44,7% τον Αύγουστο, που είναι το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την European Banking Authority (ΕΒΑ). Η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου παρακολουθεί συγκεκριμένους δείκτες επίτευξης των στόχων μείωσης των ΜΕΑ. Σε ορισμένους από τους δείκτες, οι τράπεζες παρουσίασαν υστέρηση κατά την διάρκεια του δεύτερου τριμήνου, ιδιαίτερα στο ποσοστό θεράπευσης μέσα στο τρίμηνο δανείων που στην αρχή του τριμήνου παρουσίαζαν καθυστέρηση από 31 έως 90 μέρες.
Τέλος, οι αξιολογικοί οίκοι συνεχίζουν την πολιτική αναβάθμισης των προοπτικών της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο οίκος DRBS ανακοίνωσε την 1η Δεκεμβρίου ότι αναβαθμίζει την προοπτική του (outlook ή “trend”) για την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου από σταθερή (stable) σε θετική (positive). Αυτό σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες η πιθανότητα αναβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην επόμενη κατηγορία ΒΒ (από BB Low) από τον εν λόγω Οίκο είναι αρκετά μεγάλη.
Download Cyprus Quarterly Economic Monitor, Year 2 | Issue 5 pdf