Cyprus Quarterly Economic Outlook
Authors: G. Hardouvelis, I. Gkionis
Publication: October 2017, Year 2, Issue 4
Περίληψη
Στο τεύχος του QUARTERLY ECONOMIC MONITOR της EUROBANK CYPRUS, Year 2, Issue 4, October 2017 περιγράφεται, μεταξύ άλλων, η πορεία της οικονομίας στους πρώτους εννέα μήνες του 2017, η αναβάθμιση της Κυπριακής Δημοκρατίας από τους αξιολογικούς οίκους, η πορεία του κρατικού προϋπολογισμού, καθώς και η πορεία των μη εξυπηρετούμενων δανείων των τραπεζών.
Η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζει να εκπλήσσει θετικά το 2017, με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν να αυξάνεται με ρυθμό 3,6% στο πρώτο εξάμηνο, που είναι πολύ μεγαλύτερος από τις προηγούμενες προβλέψεις των αναλυτών και των επίσημων οργανισμών. Επιπλέον, αναθεωρήθηκε προς τα πάνω και ο ρυθμός μεγέθυνσης του 2015 και του 2016. Ο ρυθμός αυτός το 2015, τη χρονιά δηλαδή που η Κύπρος βγήκε από το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής, ήταν τελικά 2,0%, κατά τι υψηλότερος της προηγούμενης εκτίμησης του 1,7%. Το επόμενο έτος, το 2016 ήταν 3,0%, επίσης υψηλότερος της προηγούμενης εκτίμησης του 2,8%. Κατά συνέπεια, με βάση τις προηγούμενες, τις τρέχουσες και τις αναμενόμενες μελλοντικές επιδόσεις της οικονομίας, εκτιμάται ότι στο τέλος του 2018 η Κύπρος θα έχει ξαναπιάσει το προηγούμενο υψηλό επίπεδο οικονομικής δαστηριότητας που είχε το 2008, πριν από τη διεθνή και τα δραματικά γεγονότα της τριετίας 2011-2013.
Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Κυπριακής Στατιστικής Υπηρεσίας, τη μεγαλύτερη θετική συμβολή στην άνοδο της οικονομικής δραστηριότητας του δευτέρου τριμήνου του 2017 είχε η κατανάλωση, η οποία αποτελεί και τη μεγαλύτερη συνιστώσα του ΑΕΠ. Η κατανάλωση αυξήθηκε κατά 4,1% σε ετήσια βάση ως αποτέλεσμα της αύξησης των διαθέσιμων εισοδημάτων των νοικοκυριών, της συνεχιζόμενης αύξησης της απασχόλησης και μείωσης της ανεργίας , του βελτιούμενου οικονομικού κλίματος, της σταθεροποίησης των τιμών των ακινήτων και, ιδιαίτερα, της σημαντικής ώθησης από τον τομέα του τουρισμού λόγω της σημαντικής αύξηση ρεκόρ των αφίξεων ξένων τουριστών. Η κατανάλωση συνεισφέρει το 3,4% από το συνολικό 3,5% της αύξησης του ΑΕΠ. Από τις υπόλοιπες συνιστώσες του ΑΕΠ, η θετική συνεισφορά των καθαρών εξαγωγών λόγω της μείωσης των εισαγωγών αντιστάθμισε την αρνητική συνεισφορά των επενδύσεων στο δεύτερο τρίμηνο του 2017.
Με δεδομένη την τραπεζική κρίση που ξέσπασε το 2013 και το αποτύπωμα που έχει αφήσει, εξαίρεση στον κανόνα της οικονομικής μέγέθυνσης συνεχίζει να αποτελεί ο κλάδος των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Από το 2013 οι τράπεζες ακολουθούν μια πολιτική απομόχλευσης, ενώ συγχρόνως επιβαρύνονται και με μεγάλο όγκο μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (ΜΕΑ). Σύμφωνα με τους πανευρωπαϊκούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ), τα ΜΕΑ περιλαμβάνουν όχι μόνον τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά και τα δάνεια που εξυπηρετούνται μεν αλλά έχουν μόλις πρόσφατα αναδιαρθρωθεί, κυρίως τους τελευταίους δώδεκα μήνες. Ο λόγος των μη-εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων προς τα συνολικά δάνεια μειώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2017, παραμένει όμως εξαιρετικά υψηλός, στο 45% τον Ιούνιο. Η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου παρακολουθεί συγκεκριμένους δείκτες επίτευξης των στόχων μείωσης των ΜΕΑ. Σε ορισμένους από τους δείκτες, οι τράπεζες παρουσίασαν υστέρηση κατά την διάρκεια του πρώτου τριμήνου, ιδιαίτερα στα δάνεια με καθυστέρηση από 31 έως 90 μέρες.
Στους πρώτους οκτώ μήνες του 2017 η Γενική Κυβέρνηση παρουσιάζει πλεόνασμα €431,5 εκατ. ή 2,3% του ΑΕΠ στον προϋπολογισμό της. Το πλεόνασμα προέρχεται τόσο από τη φυσιολογική αύξηση των φορολογικών εσόδων σε μια οικονομία που αναπτύσσεται χωρίς να επιβαρύνει του πολίτες με αυξημένους φορολογικούς συντελεστές, όσο και από τη συγκράτηση των δαπανών, που αυξήθηκαν λιγότερο από την αύξηση του ΑΕΠ, κατά 2,5%. Η μέχρι σήμερα συγκράτηση αυτή εντυπωσιάζει τους ανεξάρτητους παρατηρητές επειδή επιτυγχάνεται σε μια περίοδο πριν τις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου του 2018 και αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση στην Ευρωζώνη. Αφαιρώντας τη δαπάνη των τόκων από τις συνολικές δαπάνες της Γενικής Κυβέρνησης, το πρωτογενές πλεόνασμα αυξάνεται στο 4,1% του ΑΕΠ, που είναι ένα ποσοστό υψηλότερο, για παράδειγμα, από το αντίστοιχο πλεόνασμα στην Ελλάδα, μια χώρα με διαχρονική υποχρέωση επίτευξης υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων.
Τέλος, οι αξιολογικοί οίκοι συνεχίζουν την πολιτική αναβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο οίκος Standard & Poor’s ανακοίνωσε στα μέσα Σεπτμβρίου ότι με δεδομένη την αξιολόγηση ΒΒ+ που ήδη έχει απονείμει στην Κύπρο, αναβαθμίζει την προοπτική του (outlook) για την πιστοληπτική ικανότητα από σταθερή (stable) σε θετική (positive). Αυτό σημαίνει ότι μέσα στους επόμενους δώδεκα μήνες η πιθανότητα αναβάθμισης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην επόμενη κατηγορία ΒΒΒ- είναι αρκετά μεγάλη. Η κατηγορία ΒΒΒ- ανήκει πλέον στην περιοχή των άριστων επενδυτικών επιλογών, δηλαδή του Investment Grade. Μεταξύ άλλων, αποδεσμεύει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να συμπεριλάβει και την Κύπρο στο Πρόγραμμα Ποσοτικής Χαλάρωσης.
Παράλληλα, και o οίκος FITCH προχώρησε στην αναβάθμιση της Κύπρου κατά μία βαθμίδα από ΒΒ- σε ΒΒ διατηρώντας και αυτός θετική την προοπτική.
Download Cyprus Quarterly Economic Monitor, Year 2 | Issue 4 pdf